Michał Wojciak

Na naszym blogu piszemy niemal non stop o odczynie, nawozach wapniowych i wapnowaniu, ale ani razu do tej pory nie pisaliśmy o suplementacji wapnem zwierząt hodowlanych. Czas to zmienić. Tematem dzisiejszego wpisu jest kreda pastewna.

Czym jest kreda pastewna?

Kreda pastewna to naturalny, bogaty w wapń dodatek mineralny stosowany w żywieniu zwierząt gospodarskich. Powstaje w wyniku przetworzenia skał wapiennych, które zawierają głównie węglan wapnia. Jest to miękka i łatwo przyswajalna forma wapnia, dzięki czemu doskonale nadaje się jako komponent mieszanek paszowych.

Głównym celem stosowania kredy pastewnej jest uzupełnienie niedoborów wapnia w diecie zwierząt. Wapń w życiu zwierząt hodowlanych pełni bardzo ważną rolę i ma ogromne znaczenie dla ich zdrowia, wzrostu i produkcyjności. Pisząc w skrócie wapń odpowiada m.in. za prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, mięśniowego oraz nerwowego. Ale czemu pisać krótko, skoro można trochę dłużej… 🙂

Funkcje kredy pastewnej

Jak napisano wyżej, kreda pastewna do znakomite źródło wapnia dla zwierząt gospodarskich. Jest to składnik, który ma przełożenie na wiele istotnych funkcji biologicznych:

  • Wspomaga budowę kości i zębów, szczególnie u młodych zwierząt. Jest niezbędny na etapie wzrostu oraz niezastąpiony w kontekście utrzymania mocnych kości i zębów. Zapewnia im twardość i wytrzymałość.

  • Pozytywnie wpływa na reaktywność układu nerwowego.

  • Wpływa na aktywność enzymów regulujących skurcze mięśni.

  • Wspiera procesy metaboliczne, takie jak krzepnięcie krwi oraz przyczynia się do stabilizacji pH.

  • Poprawia jakość skorup jaj u drobiu oraz zmniejsza ryzyko porażeń poporodowych u krów mlecznych.

  • W przypadku bydła wapń jest również niezbędny jako składnik mleka.

Zwierzęta, które nie otrzymują wystarczającej ilości wapnia, mogą wykazywać różne objawy. Mowa o zaburzeniach w przemianie materii, zaburzeniach we wzroście i rozwoju układu kostnego, co może przełożyć się na kulawiznę, deformacje kości, a w przypadku starszych zwierząt może być przyczyną osteoporozy zwiększając podatność kości na złamanie.

Kreda pastewna średnioziarnista. Frakcja 0,4-1 mm.

Jaki i kiedy stosuje się kredę pastewną?

Kreda pastewna jest dodatkiem paszowym, który stosowany jest w wielu sytuacjach oraz w przypadku różnych gatunków zwierząt. Dla przykładu w przypadku drobiu kreda zadawana jest w celu wzmocnienia struktury kości oraz poprawy twardości i jakości skorupy jaj. W przypadku bydła mlecznego jest wartościowym dodatkiem w okresie laktacji, gdy zapotrzebowanie na wapń znacząco wzrasta. Oczywiście wapń jest również jednym z kluczowych pierwiastków podczas wzrostu cieląt. Kredę stosuje się także w żywieniu trzody chlewnej, koni, owiec czy kóz. Wspólnym mianownikiem jest tutaj chęć zapewnienia prawidłowego wzrostu zwierząt, optymalnej mineralizacji kości oraz zapewnieniu dobrej kondycji i dobrego zdrowia zwierząt.

Warto jednak podkreślić, że w związku z tym, że wapń w postaci kredy podaje się różnym zwierzętom na różnym etapie wzrostu, to na rynku dostępnych jest kilka różnych frakcji kredy pastewnej.

Frakcje kredy pastewnej

Jak wspomniano wyżej kreda pastewna oferowana jest w różnych frakcjach, czyli ziarnistości, co wpływa na szybkość jej wchłaniania. Dla przykładu kreda Nordkalk we frakcji 1-4 SL, to gruboziarnista kreda pastewna o ziarnistości na poziomie 1-4 mm. Jest szczególnie polecana dla kur niosek i brojlerów. Dzięki długiemu czasowi działania pomaga utrzymać stabilny poziom wapnia, co jest wyjątkowo istotne w produkcji jaj.

Z kolei kreda pastewna Nordkalk frakcji 0,4-1 SL, to dodatek paszowy o ziarnistości 0,4-1 mm będący uniwersalnym źródłem wapnia zarówno dla bydła mlecznego, trzody chlewnej czy drobiu. Zapewnia równomierne uwalnianie się wapnia. Stosowana jest w paszach pełnoporcjowych oraz uzupełniających.

Najmniejsza frakcja kredy pastewnej Nordkalk to 0-0,4 SL. To drobnoziarnista forma łatwo przyswajalnego wapnia zalecana głównie w żywieniu młodych zwierząt gospodarskich. Dzięki drobnej strukturze wapń szybko się wchłania sprawdzając się jako dodatek w mieszankach paszowych i premiksach.

Kreda pastewna gruboziarnista. Frakcja 1-4 mm.

Jakość kredy pastewnej

Na koniec jeszcze dwa słowa na temat, który być może powinienem poruszyć na samym początku. Tak jak to ma miejsce w przypadku nawozów wapniowych, ale i innych środków produkcji rolnej – jakość powinna być kluczowym kryterium wyboru produktu. Skoro decydujemy się już na zakup konkretnego materiału warto dołożyć wszelkich starań, aby zakupić materiał, który w praktyce jest w stanie spełnić pokładane w nim nadzieje.

Jakość materiału kluczowa jest w przypadku wapna nawozowego Nordkalk, więc nie będzie zaskoczeniem, że jest to również wyjątkowo istotna kwestia w procesie produkcji kred pastewnych Nordkalk. Podchodząc do sprawy merytorycznie warto zwrócić uwagę na kilka czynników, które decydują o tym, czy mamy do czynienia z kredą wysokiej jakości, czy niekoniecznie.

Pierwsza sprawa to zawartość czystego węglanu wapnia. Im wyższa tym oczywiście lepiej. Dla przykładu średnia zawartość węglanu wapnia w kredzie pastewnej Nordkalk frakcji 0-0,4 SL to 98%. To bardzo dobry wynik. Jednak zawartość węglanu wapnia to nie wszystko. Kreda powinna być również wolna od zanieczyszczeń zarówno mikrobiologicznych (patogeny), nie powinna również zawierać metali ciężkich. Stopień zmielenia kredy w obrębie danej frakcji powinien być jednorodny. Oczywiście najlepszym wyborem są kredy pochodzenia naturalnego, ze sprawdzonych źródeł, których jakość jest poświadczona odpowiednimi certyfikatami i świadectwami jakości. Tak jak to ma miejsce w przypadku kred Nordkalk. Wszystkie kredy pastewne Nordkalk podlegają ostrym reżimom kontroli w ramach procedur GMP+/HACCP oraz okresowym kontrolom lokalnych urzędów weterynaryjnych.

Kreda pastewna drobnoziarnista. Frakcja 0-0,4 mm.