Wapnowanie sadów

W ostatnich miesiącach na łamach pH 7.0 pisaliśmy głównie na temat odczynu gleby w kontekście upraw polowych. Warto jednak pamiętać, że zarówno uprawy warzywnicze, jak i sadownicze również „podziękują” za uregulowane pH. W tym wpisie koncentrujemy się na wapnowaniu sadów.

W uprawach wieloletnich bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie gleby pod nową kwaterę. I tutaj po raz kolejny zaczynamy od podstaw. Najpierw trzeba pobrać próby glebowe i zbadać glebę, aby z czasem móc zoptymalizować warunki uprawy. Pierwszym parametrem, który sprawdzamy jest pomiar pH. Na podstawie wyniku określamy czy gleba wymaga wapnowania. Z naszych doświadczeń wynika, że najczęściej wymaga. Jest to związane z tym, że nasze gleby naturalnie zakwaszają się (więcej pisaliśmy o tym tutaj).

Jakie pH w sadzie?

Optymalne pH dla drzew owocowych mieści się w zakresie 5,9-6,4. Na glebach zakwaszonych z odczynem poniżej 5,5 będą występować zauważalne problemy z wielkością plonu. To konsekwencja utrudnionego pobierania podstawowych składników pokarmowych jak potas, fosfor, magnez, wapń czy bor. Proces ten przebiega niezakłócony, tylko przy uregulowanym pH.

Wśród korzyści wynikających z utrzymywania uregulowanego odczynu gleby należy wymienić przede wszystkim poprawę parametrów fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby. Poprawia się jej struktura, stosunki wodno-powietrzne. Gleba z uregulowanym odczynem ma lepszą gospodarkę wodną, ustabilizowaną zasobność, lepiej funkcjonują glebowe procesy biologiczne. Jednym słowem gleba jest bardziej żyzna.

Wapń pełni funkcję budulcową, stabilizuje ściany komórkowe w roślinach. Jego deficyt oznacza pogorszoną jędrność i zmniejszoną trwałość pozbiorczą.

To jednak nie wszystko. Wapnowanie ma również bezpośredni wpływ na rośliny. Mowa o większej odporności na czynniki stresowe czy silniejszym systemie korzeniowym. Wysiew wapna eliminuje występowanie chorób związanych z niedoborem wapnia. Powszechnie uważa się, że nawozy wapniowe stanowią podstawowe źródło wapnia jako składnika pokarmowego dla roślin. A to jest szczególnie ważne dla drzew owocowych we wczesnym okresie wzrostu.

Większa ilość przyswojonego wapnia i innych makroelementów oznacza również wyższe plony lepszej jakości (dotyczy to zwłaszcza warzyw i owoców). Drzewa rosnące na kwaśnej glebie plonują słabiej. Owoców jest mniej i są zbytnio wyrośnięte. Wyróżnia je kiepska jakość (brak wapnia) oraz większa podatność na choroby przechowalnicze. Wapń pełni funkcję budulcową, stabilizuje ściany komórkowe w roślinach. Jego deficyt oznacza pogorszoną jędrność i zmniejszoną trwałość pozbiorczą. Ponadto pierwiastek ten zwiększa odporność roślin na niekorzystne warunki atmosferyczne oraz patogeny chorobotwórcze.

Kiedy przeprowadzić wapnowanie sadu?

Skoro ustaliliśmy, że wapnowanie sadu niesie ze sobą szereg konkretnych korzyści, powstaje pytanie kiedy najlepiej przeprowadzić zabieg. Sady najlepiej wapnować… przed ich założeniem, ewentualnie późnym latem bądź jesienią, mieszając nawóz wapniowy z glebą. Wymieszanie nawozów wapniowych z glebą przyspiesza ich działanie oraz zmniejsza straty wapnia. W niektórych sytuacjach uzasadnione bywa wapnowanie interwencyjne. Należy jednak pamiętać, że przyniesie ono niewielki efekt pod bieżący plon.

Z uwagi na fakt, iż gleba cały czas się zakwasza, a część składników mineralnych jest “wywożona wraz z plonem”, to zaleca się regularne wapnowanie. Mowa o corocznym wysiewie wapna małymi dawkami od 200 do 800 kg.

Przeprowadzenie wapnowania jest utrudnione na plantacjach wieloletnich. Zabieg powinien mieć miejsce w czasie suchej i bezwietrznej pogody. Najlepszym terminem jest właśnie jesień, przed zamarznięciem gleby. W tym czasie duża ilość wody z jesiennych opadów (a później topniejącego śniegu) przemieści wapń w głąb podłoża. Jeśli nie zdążymy wapnowania wykonać jesienią, dobrym terminem będzie również wczesna wiosna, kiedy tylko będziemy mogli wjechać na plantację. Z tego powodu nawożenie powinniśmy zaplanować wcześniej, aby zachować odpowiednie odstępy czasu. 

Optymalne pH dla drzew owocowych mieści się w zakresie 5,9-6,4. Na glebach zakwaszonych z odczynem poniżej 5,5 będą występować zauważalne problemy z wielkością plonu.