Wiosenne wapnowanie pod kukurydzę i rośliny jare

Jeśli gleba pod uprawę jarą ma zbyt niskie pH i nie udało się nam wykonać wapnowania jesienią lub zimą, warto ten zabieg  przeprowadzić wiosną przed siewem lub nasadzeniem. Zabieg wykonany przed uprawkami ma szansę ograniczyć w znacznym stopniu niekorzystny wpływ kwasów glebowych.

Rośliny jare, ze względu na krótki okres wegetacji, mają wysokie lub  bardzo wysokie wymagania glebowe. Dodatkowo  kukurydza jako roślina z  fotosyntezą typu C4 i idące za tym wysokie plonowanie ma ogromne zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, które powinny być sprawnie pobierane. Dlatego stanowisko wymaga gleby żyznej, o dobrej strukturze, wysokiej retencji, czynne biologicznie z wysoką zasobnością składników mineralnych i optymalnym pH dla danej uprawy.

Zakresy optymalnego pH gleby dla poszczególnych uprawy jarych.

Odczyn gleby jest elementem najważniejszym, powinien być kontrolowany i regulowany systematycznie!  Kwaśna gleba to półmartwa substancja z dominują rolą grzybów, ze zniszczoną strukturą, zaburzonymi stosunkami wodno-powietrznymi, ułomną gospodarką mineralną, dużymi stratami lub uwstecznieniami, bogata w toksyczny glin i mangan. Dlatego w uprawach jarych każde odchylenie pH od optymalnego będzie skutkować znacznym spadkiem ilości i jakości plonu -zdecydowanie większym niż w przypadku upraw ozimych. Dobrze jeśli działania mające wyeliminować zakwaszenie glebowe zostaną wykonane jesienią, a na wiosnę pozostaną zabiegi uzupełniające lub nawozowe.

W praktyce często mamy pole, na którym wiosną jest zła sytuacja z odczynem i występuje konieczność wapnowania wiosennego. Przyczyny  takiej sytuacji mogą być różne:

• nowy zakup gruntów,
• nieplanowana dzierżawa, 
• późno otrzymane  wyniki badań glebowych, 
• siew bardziej wymagającej rośliny.

Marzec to całkiem dobry okres na zabieg wapnowania wiosennego i nie jest uważany za błąd agrotechniczny. Aplikacja wapna powinna nastąpić przed uprawkami, ponieważ okienko czasowe dla tego zabiegu jest krótkie. Wysiew wapna w takim momencie daje  możliwość dobrego wymieszania  z glebą co przekłada się na wysoką efektywność zabiegu. Czas miedzy aplikacją, a siewem pozwala na poprawę odczynu. Jest szansa, że wschody będą następowały w zmienionych warunkach pomimo krótkiego czasu jaki mamy na zmianę pH. Efektywność wapnowania w znacznym stopniu zależy od uwilgotnienia gleby i jakości zastosowanego wapna. Dlatego do zabiegu wiosennego powinniśmy używać produktów o najwyżej jakości. Najlepsze nawozy to te z dużą zawartością składnika, dobrze rozdrobnione o wysokiej reaktywności. W ofercie Nordkalk znajdziemy produkty, które doskonale sprawdzą się w wiosennym wapnowaniu – granulowany AtriGran, ale też sypki Fast Cal lub Standard Cal.

Na glebach z bardzo niskim pH ( poniżej 5,5) należy zrezygnować z uprawy roślin o najwyższych wymaganiach (grupa I -Tab.1) oraz wszystkich roślin z rodziny bobowatych. Wynika to z krótkiego czasu na zmianę pH oraz  tego, że rośliny bobowate nie lubią bezpośredniego wapnowania dużymi dawkami. 

Wapnowanie wiosenne powinno być przeprowadzone ilościami zredukowanymi do tych zalecanych jednorazowo jesienią. Wyznaczając wielkość  dawki powinniśmy kierować się dwoma wskazówkami: 

1. Zaleceniami co do wielkości dawki w celu poprawy pH gleby do wartości optymalnej. 
2. Wskazaniami co do maksymalnej jednorazowej dawki wapna stosowanego wiosną.

Zalecane dawki wapna nawozowego w zależności od pH gleby w KCl dla poszczególnych kategorii gleby.

Ważne:

Zalecane dawki podane są w tonach czystego składnika CaO. Wapna magnezowe, gdzie obok wapnia jest magnez dawkę wyliczamy wg wzoru:

dawka wapna X = Zalecana dawka CaO /(( % MgO *1,4 +  % CaO)/100)

Dla przykładu: wapno magnezowe 15% MgO + 30% CaO minimum (45% razem), gleba lekka, wapnowanie potrzebne, zalecana dawka 2,5 CaO (z drugiej tabeli)

dawka wapna = 2,5/((15*1,4+30)100) = 2,5/0,51 = 4,90 tony wapna/ha

Jeśli odczyn gleby jest nieodpowiedni dla danej uprawy i zaplanowaliśmy mniejszą lub większą korektę warto pamiętać że:

• stosujemy najlepiej naturalne, wysoko reaktywne produkty,
• nie stosujemy wapien tlenkowych (suszą glebę), 
• unikamy hydratów i wapien odpadowych – mogą prowadzić do gwałtownych niestabilnych zmian w glebie na krótko przed siewem,
• jednorazowa wiosenna dawka powinna być ograniczona.

Zalecane jednorazowe maksymalne dawki wapna nawozowego w zależności od pH gleby w KCl dla poszczególnych rodzajów gleby.

Zabieg wapnowania wiosennego warto wykonać:

• jak najwcześniej,
• przed pierwszymi uprawkami,
• w warunkach pozwalających na wjazd bez robienia kolein – przymrozki lub przeschnięte pole.

Warto pamiętać, aby po wysiewie wapna:

• stosować tylko standardowe zabiegi uprawowe, żadnych dodatkowych, (każdy dodatkowy zabieg przesusza glebę i nadmiernie ją rozpyla),
• głębokość uprawy powinna być normalna dla danego rodzaju gleby (ziemia zostanie przesuszona tak głęboko jak głęboka jest uprawka, dlatego należy unikać specjalnie głębszej uprawy), 
• nie stosujemy nawozów fosforowych poza siewnikami umieszczającymi nawóz fosforowy poniżej linii aplikacji wapna i w podsiewaczach,
• nie stosujemy nawozów naturalnych (obornika, gnojowicy itp.).

Celem wiosennego wapnowania czasami nie jest regulacja pH gleby, a wzrost zawartości jonów wapnia w glebie. Jest to cel nawozowy i dotyczy najczęściej uprawy warzyw. Dostępność wapnia wpływa na ich jakość (wartość odżywczą, smak, trwałość w przechowaniu i transporcie). Wymagania co do zawartości przyswajalnego wapnia w glebie niezbędnego dla warzyw kształtuje się na poziomie 1000–1500 mg/l gleby. Warto badać glebę przeznaczoną pod warzywa na zawartość wapnia, ponieważ czasami przy pH 6,2–6,8 zawartość przyswajalnego wapnia jest zbyt niska (poniżej  300 mg/l gleby). Do wapnowania nawozowego Nordkalk poleca AtriGran. Stosowanie wapna i wysokie pH w uprawie przynosi wiele korzyści nawet jeśli dotyczy to tylko przydomowego warzywnika.

Dlatego warto pamiętać, że kwaśna gleba na polu czy w ogrodzie to:

1. niższe plony,
2. gorszej jakości produkty,
3. słabsze rośliny, bardziej podatne na choroby i szkodniki,
4. większe zachwaszczenie, ze względu na słabszy wzrost i konkurencję ze strony chwastów kwasolubnych,
5. większa wrażliwość na czynniki zewnętrzne – chłody, okresowe niedobory wody
6. większa zawartość azotanów (ważne przy warzywach i roślinach pastewnych, słabe rośliny nawozimy obficiej azotem w tym kompostami czy obornikiem, a gorsza gospodarka w roślinie nie pozwala na zagospodarowanie),
7. większa zawartość metali ciężkich (zawartość metali ciężkich w częściach nadziemnych niektórych roślin może być kilkadziesiąt razy wyższa niż na glebach bardzo kwaśnych – dotyczy to zwłaszcza warzyw),
8. niższa zawartość selenu (pierwiastka którego zasobność gleb w Polsce jest bardzo niska, a zakwaszenie ogranicza jego pobieranie do zera, jest to minerał nieistotny dla roślin, natomiast ma kolosalne znaczenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Podsumowując każdy moment na wapnowanie jest lepszy niż żaden, a wiosenny termin to dobre rozwiązanie.